Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan? Of toch niet?

Stel je voor, je wordt in je werk geconfronteerd met complexe problemen. En die zijn er genoeg tegenwoordig. Om maar wat voorbeelden te noemen, kan je denken aan de coronacrisis, de klimaatcrisis, de woningcrisis, de energiecrisis, de asielcrisis en zo kan ik nog wel even doorgaan. Hoe reageer jij als je gepresenteerd wordt met zo’n probleem?

Optie 1: “Jeetje, dit is echt een veel te grote uitdaging hoor. Weet je wel niet hoe gecompliceerd het is om zoiets op te lossen? Dat gaat mij nooit lukken, iemand anders kan dat vast beter. Laat maar”.

Optie 2: “Nou, dat is inderdaad wel een flinke uitdaging en het zal niet makkelijk zijn om dat op te lossen. Waarschijnlijk zal ik tegen genoeg dingen aanlopen, maar ik ga ervoor.”

Dus, waar kies je voor? Optie 1 of optie 2?

Growth vs. Fixed mindset

Dit gaat verder dan simpelweg kiezen tussen twee mogelijkheden om complexe problemen op te lossen. Het zit dieper geworteld. Deze opties staan namelijk voor verschillende mindsets: de growth en de fixed mindset.

De Amerikaanse psychologe, Carol Dweck, beschrijft in een van haar boeken het verschil tussen deze mindsets. De essentie is als volgt. Als je een fixed mindset hebt, ga je ervanuit dat je intelligentie, talenten en skills statisch zijn. Dat betekent dat je vooral gefocust bent op of je iets wel of niet kunt en dat je daar ook niets aan kunt veranderen. En als je dan gelooft dat je iets niet kunt, zal je er ook niet je best voor doen om het uiteindelijk wel te kunnen en ga je het maar beter uit de weg. Typisch een beschrijving van optie 1 toch?

Als je daarentegen een growth mindset hebt, ga je ervanuit dat je alles kan leren. Als je met een uitdaging wordt geconfronteerd, wil je er juist moeite voor doen om tot een oplossing te komen. Ook al is de weg dan misschien allesbehalve eenvoudig, en krijg je de nodige tegenslagen. Als je een growth mindset hebt, wil je hiervan leren en vind je het niet erg om af en toe te falen. Dat is uiteindelijk de weg naar succes. Dit komt duidelijk overeen met optie 2.

Lekker theoretisch. En verder?

Deze mindsets zijn uiteraard terug te zien in individuele personen, zoals Dweck beschrijft, maar kunnen we organisaties niet ook kenmerken door middel van een fixed of growth mindset?

Bedrijven kunnen ook verschillende houdingen aannemen ten opzichte van complexe uitdagingen. Ze kunnen ervoor kiezen om moeite te doen om tot oplossingen te komen, ook al liggen deze niet direct voor de hand. Of bedrijven kunnen, in plaats van bij de pakken neer te zitten, in vastgeroeste patronen blijven hangen en focussen op het negatieve, juist ook optimistisch blijven en zich laten inspireren door andere bedrijven. Ze kunnen verschillende dingen proberen, tegenslagen tegenkomen en hiervan leren, doorzetten en zo een pad inslaan van continu verbeteren.

Maar wat heeft een organisatie daar dan aan?

Een growth mindset heeft diverse voordelen voor individuen. Zo zijn mensen met een growth mindset onder andere flexibeler, ze bewegen mee met veranderingen, zijn leergiering, houden van feedback, reflecteren vaker, vragen om hulp, raken sneller geïnspireerd, leren van fouten en zijn niet bang om te falen, staan positiever in het leven, en hebben meer zelfvertrouwen. Dit zouden bedrijven toch ook kunnen?

Zeker. Maar uit een onderzoek in opdracht van betalingsverwerker Mollie en onderzoekbureau Coleman Parkes, blijken er nog meer voordelen aan een growth mindset voor organisaties te zitten. Organisaties met een growth mindset groeien sneller. Ze zijn meer gefocust op blijven leren en kunnen daardoor hun concurrenten overtreffen. Deze organisaties passen zich namelijk sneller aan, zijn koploper van de nieuwste trends en zijn gefocust op continue verbetering van hun producten en diensten. En dit leidt weer tot allerlei financiële voordelen, zoals een grotere omzet, meer conversies en een betere financiële veerkracht bij economische dipjes.

Leuk en aardig dit, maar hoe kan je organisatie dan een growth mindset aannemen?

Gefeliciteerd, als je deze vraag stelt, maak je al stappen in de richting van een growth mindset. Als je echt een fixed mindset zou hebben gehad, was je al gestopt met lezen. Dan zou je toch niet geloven dat het mogelijk is om iets aan te leren, laat staan een growth mindset aan te nemen. Maar hieronder een paar tips om als organisatie nog meer een growth mindset aan te nemen.

• Blijven leren. Stap weg van bestaande ideeën van wat je wel en niet kan, maar kijk naar wat je kan leren. En ga op die manier dus geen uitdagingen uit de weg, maar omarm ze juist, zodat je ervan kan leren. Doe dit trouwens ook bij je medewerkers; stimuleer hen om zoveel mogelijk te leren in plaats van dat ze direct dingen moeten kunnen. Wil je nog meer doen? Faciliteer dan ook het ‘leren’ in je organisatie, zorg dat mensen (inclusief jijzelf) zich kunnen blijven ontwikkelen.
• Kom en blijf in beweging. Hier is de typisch Rotterdamse uitspraak “niet lullen, maar poetsen” op toe te passen. Je kan blijven vasthouden aan een perfect eindresultaat dat je moet behalen en eindeloos blijven analyseren hoe je daar komt, maar je kan ook gewoon in beweging komen. Probeer dingen uit, omarm wat er op je af komt, en test wat wel en niet werkt. Van deze weg leer je ook weer.
• Van fouten kan je leren. Sterker nog, fouten maken hoort erbij, het is onderdeel van het leren. En als je een fout gemaakt hebt, maak je hem waarschijnlijk geen tweede keer. Het geeft aan dat je iets hebt uitgeprobeerd, en dat je de fout niet nog een keer maakt, geeft vooruitgang aan.

Dus je hebt nu zin in de volgende complexe uitdaging?

Mooi, goed dat je een growth mindset aanneemt, als je weer eens geconfronteerd wordt met een complex probleem. Alleen zo makkelijk is het helaas ook niet. Het hoort er ook bij dat verandering niet in één dag, of in één stijgende lijn gebeurt. Vier daarom je successen, hoe klein ze ook zijn. Het belangrijkste is je houding. Volg het voorbeeld van Pippi Langkous: “ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan”. Je hebt namelijk de rest van je leven om alles te leren wat je wil leren en kan daarmee meer en ingewikkeldere problemen oplossen dan je denkt.

Wil je hier meer over weten? Of kunnen we jouw bedrijf helpen om met een growth mindset nieuwe problemen aan te vliegen? Misschien is dat wel aanstekelijk en neem je dit wel over. Laat het ons dan weten!